Жакында эле мечитте болуп, имамдын кутбасын уктум. Анын насаатында бир өтө жалган сөз бар эле. Бул сөздү мен жакшы досторумдан бир нече жолу укканмын. Сиз да бул көз карашты угуп, суроолоруңуз бардыр. Келгиле чогуу ойлонолу.
Ыйык Китептин тексттин (аль – китептин ) көп сандагы ар кандай варианттары бар экенин айтты. Эгерде биз орусча котормолор жөнүндө сөз кыла турган болсок, анда алардын ичинен эң белгилүүлөрү: Синодалдык котормо , РБО котормосу , Жаңы орус котормосу , Эл аралык Библия Лигасынын котормосу ж.б. Имам андан ары библиялык тексттин көптөгөн ар түрдүү варианттары Библия (ал-китеп) бузулганын далилдейт деп айтты. Жок дегенде бизде түпнуска текст бар экенине ишене албайбыз. Чынында эле, Ыйык Китептин ар кандай «версиялары» бар, бирок бул Библия бузулган же биз ар кандай Ыйык Китептер менен алектенип жатабыз деген аргумент эмес. Бир гана Ыйык Китеп (аль – китаб ) бар.
Жаңы Эл аралык версиянын англисче котормосу жөнүндө сөз кыла турган болсок , анда ал Инжилдин грек оригиналынан жана эврейче Тоорат менен Забурдун түп нускасынан жасалган. New American Standard Version — Ыйык Китептин дагы бир котормосу ошол эле грек жана эврей тексттерине англис тилине негизделген.
Куран менен да ушундай. Мен көбүнчө Юсуф Алинин котормосун колдоном, бирок кээде Мухаммед Мармадуктун котормосун да ачам. Пиктал өзүнүн котормосун Юсуф Али менен бирдей арабча түпнускадан жазган, бирок алар Курандын англис тилиндеги маанисин башкача түшүндүрүшкөн. Булар ар кандай котормолор. Бирок эч ким, христиан да, эврей да, атеист да, Курандын англис тилиндеги эки башка котормосу ( Пикталла жана Юсуф Али) болгондуктан, Курандын ар кандай котормосу бар же Ыйык Куран бурмаланган деп айта албайт. Инжилдин грек оригиналында (караңыз бул жерде ) жана Тоорат менен Забурдун эврейче оригиналында (караңыз бул жерде ). Адамдардын көбү бул тилдерде сүйлөбөгөндүктөн, ыйык тексттер англис тилине (жана башка тилдерге) которулуп, адамдар Алланын сөздөрүн өз тилинде окуй алышкан. Ошентип, “башка версиялар” – бул адамдар түпнусканын маанисин түшүнүүсүн жеңилдетүү үчүн жасалган ар кандай котормолор.
Бирок котормо процессинде каталар кетирилиши мүмкүн эле, туурабы? Келгиле, бир мүнөт ойлонуп көрөлү. Ар кандай котормолордун болушу туура котормо мүмкүнчүлүгүн жокко чыгарат деп айта алабызбы? Ырас, бизде классикалык грек адабиятынын эбегейсиз зор корпусу бар болгондуктан, ыйык тексттердин авторлорунун оригиналдуу ой-пикирлерин, билдирүүлөрүн так жеткирүүгө мүмкүнчүлүгүбүз бар. Азыркы котормолор буга ачык-айкын мисал боло алат. Мисалы, 1 Тиметейдин аятын алалы. 2:5. Бул жерде оригинал грек тилинде угулат.
εις γαρ θεος εις και μεσιτης θεου και α νθρω πων α νθρω πος χριστος ιησους
1 Тиметейге 2:5
Бул жер көбүнчө кантип которулат:
Анткени бир Кудай бар жана Кудай менен адамдардын ортосунда бир ортомчу, адам Машайак Ыйса… Синоддук котормо
Анткени Кудай менен адамдардын ортосунда бир гана Кудай жана бир Арачы бар, ал өзү адам болгон Ыйса Машайак. Заманбап котормо
Анткени, бир гана Кудай бар жана Кудай менен адамзаттын ортосунда бир ортомчу – Адам өзү, Ыйса Машайак … RBO котормосу. Жакшы кабар.
Көрүнүп тургандай, котормо параметрлери абдан жакын. Айырмачылыгы бир нече эле сөз. Бирок андан да маанилүүсү, алар формулировкасында бир аз айырмачылык менен дээрлик бир эле нерсени айтышат. Анткени аль –китаб Ыйык Китеп (Библия) бир. Ошондуктан бул тексттин котормолору абдан окшош болот. Ыйык Китептин бир нече версиясы жок. Жогоруда айтылгандай, Ыйык Китептин бир нече «версияларынын» бар экендиги жөнүндө айтуу, Ыйык Китеп бир эмес, бир нече деп айтууга окшош. Жана бул толугу менен жалган.
Мен бардыгын Ыйык Китепти (Библияны) колдо болгон котормолордун бирин тандап, өз тилинде окууга чакырам. Мага ишен, бул ошого татыктуу.