“Ысрайылдыктардын тарых” деген макалада ысрайылдыктарга Мыйзам берилгени менен, алар тарых бою осуяттардан четтеп келишкени айтылган (аль- китепте/ Ыйык китепте жазылган). « Забурга киришүү » макаласынан сиз Дөөт менен Сулайман (алейхи саламдан) кийинки падышалар такыбаа ата -бабалардан тараганына карабастан, негизинен зулум болгонун эстейсиз. Алла Таала Забур пайгамбарларын коркунучтан эскертүү үчүн улам-улам жөнөткөн.
Жеремия – эскертүүчү пайгамбар
Забурдун башка пайгамбарларына салыштырмалуу Жеремия пайгамбар
Жеремия пайгамбар (алейхи салам) падышалардын доорунун аягында жашаган, Ысрайылдын күнөөлөрү жана мыйзамсыздыгы абдан чоң болгон (хронологияда пайгамбардын өмүр сүргөн жылдарын караңыз). Ал китебинде бүгүнкү күндө кеңири тараган күнөөлөр: ойноштук, бурканга табынуучулук, сыйкырчылык, бузукулук, душмандык, зордук-зомбулук, алдамчылык, кедейлерди байлардын эксплуатациялоосу ж.б. Жеремия китебин Ысрайылдын күнөөлөрүн санап, аларды эки жалпы категорияга бөлүү менен баштайт:
“Анткени Менин элим эки жамандык кылды: Мени, тирүү суунун башатын, таштап кетишти, өздөрүнө талкаланган, суу сактай албаган кудуктарды казып алышты.”
Жеремия 2:13
Бул жерде пайгамбар күнөөнүн маңызын көрсөтүү үчүн метафора, образ берет. Аллах (Пайгамбардын оозу аркылуу) анын коомуна суусуздуктун оордугун айтты. Суусаганда айыптуу эч нерсе жок – жөн гана жакшы булактан ичүү керек . Чаңкоону толтуруучу тирүү суунун булагы алар үчүн Аллахтын өзү болгон. Бирок ысрайылдыктар ага келип, суусун кандыруунун ордуна, өздөрүнө суу батпай турган чуңкурларды казышты . Суусуну кана элек. Башкача айтканда, Ысрайылдын күнөөсү, анын бардык көрүнүштөрү менен, алар Алланы четке кагып, чаңкоолорун кандыруу үчүн башка нерселерге кайрылышкан. Бирок баары текке кетип – суусаганы улана берди. Күнөө чөйчөгүн ичип, ысрайылдыктар нааразы болушту, бирок азыр Аллах алар менен болгон эмес. Ал жерде бир гана сынган суу сактагычтар болгон – күнөөлөрдөн улам пайда болгон кыйынчылыктар жана кайгылар.
Сулаймандын акылмандыгы биздин «Сынган көлмөлөргө» ыкташыбызды ачып берет
Сулайман (алейхи салам) сынган суу сактагычтар эмне экенин өз тажрыйбасынан үйрөнүп, бул тууралуу абдан жакшы айткан. «Аллахка моюн сунуу менен алган акылмандыгым» деген макаламда Сулаймандын акылмандыгы мага терең таасир эткенин жазган элем. Ал өзүнүн жашоосун каалаган нерсеси болгон, бирок жүрөгүнүн суусун кандырбаган адам катары сүрөттөгөн. Айлана-тегерегибизде абдан көп болгон бузулган көлмөлөрдөн суу ичүүгө болгон аракети тууралуу мындай дейт.
“Мен, Насаатчы, Иерусалимде Ысрайылдын падышасы болгом. … Мен күн астында жасалып жаткан иштердин баарын көрдүм, анын бардыгы – курулай убаракерчилик жана рухтун кыйналуусу! … Мен өзүмө өзүм мындай дедим: “Мына, мен Иерусалимге менден мурун бийлик кылгандарга караганда көбүрөөк акылмандуулукка ээ болдум. Менин жүрөгүм көп акылмандыкты жана көп билимди көрдү”. … Мен чоң иштерди жасадым: өзүмө үйлөрдү, жүзүмзарларды отургуздум, … Кулдарды жана күңдөрдү сатып алдым, менин үйүмдө төрөлгөн кулдар да бар болчу. Ошондой эле менин бодо жана майда малым Иерусалимде менден мурун жашагандардын баарыныкынан көп болчу. Падышалардан жана дубан башчылардан алтын, күмүш, кымбат баалуу таштарды чогулттум. Көп ырчы кыз-жигиттерди күттүм, адам баласынын ырахаты болгон ар түрдүү музыкалык аспаптарым бар эле. Ошентип, мен Иерусалимде менден мурун жашагандардын баарынан улуу жана бай адам болдум; акылмандыгым да мага жардам берди.”
Насаатчы 1-2
Сулаймандын акылмандыгы жана Жеремиянын эскертүүлөрү сизге жана мага жазылган. Алар өзгөчө биздин молчулук, оюн-зоок, кино, музыка жана мурунку муундар ээ болбогон чексиз ырахаттар заманында актуалдуу. Заманбап коом мурда болуп көрбөгөндөй эң бай жана эң билимдүү коом. Биз дүйнөнү кыдырып, көңүл ачабыз, өз бакытыбызды түзөбүз жана өзүбүздү акыркы технология менен курчап жатабыз. Бирок бул ызы-чууга, чындыгында биздин заман сунуш кылган нерселердин баарына: порнографияга, никесиз мамилелерге, баңгизатка, алкоголдук ичимдиктерге, ач көздүккө, акчага умтулууга, ачууланууга, көрө албастыкка – бул бизди канааттандырат деп үмүттөнүү оңой. Чаңкоо. Биз Мыйзамдан жана бардык пайгамбарлардан биздин күнөө жана мыйзамсыздык кылып жатканыбызды билебиз, бирок бул нерселер жүрөгүбүздүн суусун кандырууга жардам берет деп тымызын үмүттөнөбүз жана алардын артынан чуркайбыз. Сулейман падышанын убагында, Жеремия жана башка пайгамбарлардын тушунда да ушундай болгон. Биз бүгүн да ошол эле нерсени көрүп жатабыз.
Жеремия менен Сулайман аркылуу Алланын эскертүүлөрү бизди чынчылдык менен өзүбүзгө бир суроо берүүгө түрткү берет.
- Эмне үчүн биз молчулукта депрессиядан, өз жанын кыйгандан, семирүүдөн, ажырашуудан, көрө албастыктан, жек көрүүдөн, порнографиядан жана көз карандылыктан ушунчалык көп азап чегип жатабыз?
- Чаңкооңузду кандыруу үчүн кайсы суу объекттерине кайрыласыз? Алар чаңкоону кандыра алабы?
- Сулайман падышанын акылмандыгы сизде барбы, сиз ушундай улуу иштерди жасайсызбы? Эгерде ал өзүнүн жетишкендиктери менен канааттануу таппаса, кантип жакшы натыйжага үмүттөнөбүз?
Күнөө осуяттардан четтөө гана эмес, башка нерсе. Буга көңүл буруш керек. Күнөө – чаңкоонун белгиси. Бул суусагандыкты өзүбүз көргөндө эле биз акылмандыкка ээ болдук. Алла Таала бул эскертүүлөрдүн баарын Забурга кошууга ыраазы болду, анткени биздин суусаганыбызды билет жана биздин да билишибизди каалайт. Ал биздин суусунубузду кандырат. Ал муну кылгысы келет. Ал өзүнүн көнүмүш адаты боюнча – пайгамбарчылык убадасын айтып, Жеремия аркылуу Өз ишин кыла баштайт. Бирок бул тууралуу кийинки макалада.