Ыйык Куранды алгач окуп жатканда, мени көп нерсе таң калтырды. Биринчиден, мен Инжилге (Жакшы кабарга) түз шилтемелерди таптым. Бирок, баарынан да, Инжилди эскерүүнүн өзгөчө принциби мени кызыктырды. Төмөндө Инжилди түздөн-түз эскерген Курандын аяттары келтирилген. Балким, мен белгилеген үлгүгө көңүл бурарсыз.
Ал сага Өзүнүн кол астындагынын чындыгын тастыктоо үчүн Китепти Акыйкат менен түшүрдү. (Ал) Тооратты жана Инжилди да түшүргөн.Андан мурда адамдарга туура жолду көрсөтүү үчүн. Анан Ал Ажыратуучуну түшүрдү. Чындыгында, Аллахтын белгилерине ишенбегендерге – катуу жаза (бар). Чындыгында, Аллах –Ызаттуу, Өч алуучу. [3:3-4 (Аали Имран)]
Ага Жазууну, даанышмандыкты, Тооратты жана Инжилди үйрөтөт. [3:48 (Аали Имран)]
Эй, Китеп ээлери! Ибрахим тууралуу эмнеге талашасыңар? Акылга келбейсиңерби: Чындыгында, Тоорат да, Инжил да андан кийин түшүрүлбөдү беле?! [3:65 (Аали Имран)]
Пайгамбарлардын жолу менен (жүрүп), өзүнүн алдындагы Тооратты тастыктоочу кылып Марйам уулу Исаны жибердик. Ага ишинде тууралык, нур болгон алдындагы Торатты тастыктоочу, ошондой эле сактануучулар үчүн туура жол, насыйат түрүндө Инжилди бердик. [5:46 ( Мааида )]
Эгер алар Тооратты жана Инжилди жана Аллахдан түшкөн нерсени аткарышканда, анда ар тарабынан ырыскыга бөлөнүшөөр эле. [5:66 ( Маида )]
Айткын: «Эй, китеп ээлери! Тоорат , Инжил жана Раббиңден сага түшүрүлгөн нерселер сени туура жолго салмайынча түз жолго түшпөйсүң». [5:68 ( Маида )]
Ошондо Аллах: “Эй, Марйам уулу Иса, сага жана энеңе берген жакшылыгымды эсте…Сага китепти, даанышмандыкты, Тоорат менен Инжилди үйрөттүм. [5:110 ( Маида )]
…Буга байланыштуу чыныгы убада Тооратта, Инжилде жана Куранда бар.. [9:111 ( Тауба )]
Алардын бул белгилери Тооратта да, Инжилде да берилген. Жерге ташталган урук сабагын чыгарып, анан бекемдей баштайт да, жоонойуп, сабагында бекем турат. [48:29 ( Фатх )]
Курандагы Инжилдин бардык шилтемелерин салыштырып көрсөк, Инжил эч качан өзүнчө эскерилбейт. Ар бир учурда, анын алдында Таурат (мыйзам) турат. “Мыйзам” бул Муса пайгамбардын китептери (тынчтык анын үстүндө болсун), мусулмандар арасында Таурат жана иудейлер арасында Тора деп аталган. Инжилдин ыйык китептердин ичинен уникалдуулугу-ал эч качан өзүнчө эскерилбейт. Салыштыруу үчүн, өзүнчө айтылган Таурат жана Куранга шилтемелерди табууга болот. Келгиле, бир нече мисал келтирели:
Андан соң, Биз Мусага жакшылыктарды толук орундатканга, ар бир нерсени байан кылуу үчүн, туура жол көрсөтүү жана ырайымы үчүн Китеп бердик. Мүмкүн алар Эгесине жолугарына ыйман келтиришээр.Бул Биз түшүргөн куттуу Китеп. Аны ээрчигиле жана такыба болгула. Мүмкүн Мээримге бөлөнөөрсүңөр. [6:154-155 (Үй жаныбарлары)]
Алар Куран жөнүндө ой жүгүртүшпөйбү?! Эгер ал Аллахдан башканын сөзү болгондо, анда алар Курандан көптөгөн карама-каршылыктарды табышаар эле. [4:82 (Аялдар)]
Башкача айтканда, Ыйык Куранда Инжил ар дайым Таурат менен бирге эскерилет жана андан кийин сөзсүз турат. Бул уникалдуу, анткени Куран башка ыйык китептерге шилтеме бербестен өзүнчө эскерилет; Ошо сыяктуу эле, Таурат да эскерилет.
Принцип бир гана өзгөчө шартта сакталат
Мен бул принциптен бир гана өзгөчөлүктү таптым. Төмөнкү аяттын Инжилге кандайча шилтеме кылганына көңүл буруңуз:
Акыйкатта, Нухту, Ибрахимди жөнөттүк жана анын урпактарына пайгамбарлык, Китеп бердик. Алардын айрымдары түз жолдо (жүрүштү). Ал эми алардын көпчүлүгү бузукулар. (26)Кийин алардын артынан элчилерди жибердик: Марийамдын уулу Исаны жиберип, ага Инжилди бердик. Анын (Исанын) артынан ээрчигендердин жүрөктөрүнө жумшактык, мээримдүүлүк салып койдук. [57:26-27 (Аль-Хадид)]
Бул Тауратка түздөн-түз шилтеме берилбеген Инжилдин Курандагы жалгыз сөзү болсо дагы, аяттын контексти биздин мыйзам ченемдүүлүгүбүздү тастыктайт. Мурунку аят (26) Нухту (Нухту), Ибрахимди (Ыбрайымды) жана башка пайгамбарларды ачык эскерет, андан кийин 27чи аят Инжилди (Жакшы Кабарды) эскерет. Мусанын мыйзамы Таурат Нух, Ибрагим жана башка пайгамбарлар жөнүндө сөз кылган. Демек, бул өзгөчө кырдаалда дагы, принцип өзгөрүүсүз калат, анткени Таураттын пайгамбарлары жөнүндө сөз болгондо (китептин аталышы гана эмес) Инжил жөнүндө сөз болот.
Пайгамбарлардан бизге белги барбы?
Бул үлгү маанилүүбү (Инжилге шилтеме ар дайым Таураттан кийин келет ) ? Кимдир бирөө буга кокустук катары көңүл бурбашы мүмкүн, же жөн гана Инжилди айтуунун салттуу тартиби катары кабыл алышы мүмкүн . Мен Китептердеги мындай мыйзам ченемдүүлүккө өтө олуттуу мамиле кылууну үйрөндүм. Балким, бул сиз үчүн жана мен үчүн маанилүү белгидир, бул бизге Алла Таала белгилеген принципти – биз Тауратка кайрылгандан кийин гана Инжилди түшүнө алабыз деген принципти ишке ашырууга жардам берет . Таурат менен таанышуу Инжилди түшүнүүнүн шарты . Инжилди жакшыраак түшүнүү үчүн адегенде Тауратты изилдеп, андан эмнелерди үйрөнө аларыбызды карап көрүү пайдалуу болушу мүмкүн . Куранда алгачкы пайгамбарлар бизге белги алып келишкени айтылат. Келгиле, эмне жөнүндө сөз болуп жатканын карап көрөлү:
Эй, Адам перзенттери! Эгер силерге өз ичиңерден Менин аяттарымды түшүндүрүп берүүчү элчи келсе, ошондо кимдер такыба болуп, өзүн оңдосо, ошолорго (Кыяматта) коркунуч да, кайгы да болбойт. Аяттарыбызды четке кагып, каршы чыккандар – текеберлер, ошолор – Тозок ээлери. Ал жерде алар түбөлүккө калышат. [7:35-36 (Дубал)]
Башка сөз менен айтканда, пайгамбарлар өз жашоосунун белгилерин жана адамдын балдарына билдирүү калтырышкан (жана биз баарыбыз Адам атанын балдарыбыз!) Акылдуу жана эстүү адам бул белгилерди түшүнүүгө аракет кылат. Келгиле, алгач Тауратка кайрылып, биринчи пайгамбарларды изилдеп, бизге кандай белгилер коюлганын жана алар бизге түз жолду түшүнүүгө кандайча жардам берерин карап көрөлү.
Келгиле, эң башынан, Адам атанын белгиси болгон мезгилден баштайлы . Таурат , Забур жана Инжил китептери убакыттын өтүшү менен бузулганбы деген суроого жооп берүүдөн баштасаңыз болот . Бул тууралуу Ыйык Куран эмне дейт ? Сүннөттөрчу? Кыямат күнү биз Тауратты билип, мыйзам Туура Жолдун белгиси экенин түшүнүшүбүз керек болушу мүмкүн.