Хадича же Пайгамбар жана анын сүйүктүү жубайы Айша, ошондой эле Али менен Фатиманын окуясы эске түшөт . Тасмалардан жана адабий чыгармалардан Ромео менен Джульеттанын, Сулуу менен Жырткычтын, Аладдиндеги Али менен Жасминдин, балким, Золушка менен Принцтин окуяларын атасак болот. Бул окуялар байыркы окуяларды, поп маданиятты жана романтикалык фантастиканы бириктирип, жүрөгүбүздү, сезимдерибизди жана элестетүүлөрүбүздү ээлеген жалындуу сүйүү окуяларын жаратат.
Бууздун ортосундагы сүйүү жогорудагы окуяларга караганда алда канча туруктуу жана асыл болуп чыкты. Мындан тышкары, азыр да бул биздин көбүбүз үчүн эскертүү катары кызмат кыла алат – Рут менен Бууздун биринчи жолугушуусунан 3000 жылдан ашык убакыт өткөндөн кийин .
Рут менен Бууздун окуясында Маауун, Зуха, Инширах жана Мумтаханадын сурөлөрүндө ишке ашышы
Рут менен Бууздун мамилеси жөнүндөгү окуя бул сүрөөлөрдөгү түбөлүктүү принциптердин мисалы болуп саналат. Рутка бир аз боорукердик көрсөткөн Бууз Маауун Сүрөсү (107 – «Садака») эскерткен жаман адамдын так карама-каршысында:
Дал ошол жетимдерди кууган,Жана да ал жардыларга тамак берүүгө үндөбөгөн (үгүттөбөгөн) неме. Маун Сүрөсү 107:2-3
Жана да алар үй шаймандарын (башкаларга) беришпейт. Маауун сүрөөсү 107:7
Руттун абалы Зуха сүрөсүндөгү (93 Сүрөсү – «Таң») сүрөттөлүшүнө абдан окшош:
7 Жана да сени (Ал) адашкан абалда таап, туура жолго салбады беле? 8 (Ал) сени жакыр кезиңде таап, сени байытпады беле. 9 Демек, сен жетимге каарданба! 10 Ал эми тилемчиге орой мамиле кылба! 11 Жана да Эгеңдин жакшылыгын кабарла! Зуха Сүрөсү 93:7-11
Нааминин башынан өткөргөн окуялары Шарх сүрөсүнүн (94-сүрө – «Ачыктоо») принциптерин ачык чагылдырат :
1 Биз сенин көкүрөгүңдү ачпадыкпы?2 Жана сенин үстүңдөгү оор жүктү алып салбадыкпы? 3 Ошол жүк сенин жонуңду басып турган эле 4 жана сенин атыңды көтөрбөдүкпү? 5 Акыйкатта, кыйынчылык артынан жеңилдик (келет). 6 Аныгында, кыйындыкты улай жеңилдик (келет). Инширах Сүрөсү 94:1-6
Бууздун ыймандуу мигрант Рутту изилдөө жолу Мумтахана сүрөсүнүн (60-Сүрө – «Сыналган») мисалы:
Эй, ыймандуулар! Силерге момун айалдар келген кезде аларды текшерип көргүлө! Алардын ишенич-ыйманын Аллах жакшы билет. Эгер силер алардын момун экенин билсеңер, каапырларды көздөй жөнөтпөгүлө. Анткени каапырлар үчүн алар адал болбойт. Каапыр да тигил айалдарга адал эмес. Бирок аларга бергиле. Тигилерге акыларын берип үйлөнсөңөр да күнөөсү жок. Каапыр айалдарды өзүңөрдө кармап отура бербегиле жана бергениңерди кайра өзүңөргө кайтарып берүүсүн талап кылгыла. Ошондой эле, алар да тигилерден кеткен айалдары үчүн бергендерин талап кылса болот. Бул Аллахтын силердин араңарда жүргүзө турган өкүмү. Аллах – Билүүчү, Даанышман.
Мумтахана Сүрөсү 60:10
Рут менен Бууз азыркы убакта
Алардын мамилеси да Аллахтын бизге тартуулаган сырдуу жана руханий сүйүүсүн чагылдырат. Рут менен Бууздун окуясы ар кандай социалдык тектеги адамдардын ортосундагы сүйүү, иммиграциядагы жашоо жана заманбап #MeToo дооруна мүнөздүү болгон күчтүү эркек менен коргонуусуз аялдын мамилеси жөнүндө. Бул мамилелер бүгүнкү күндө дени сак нике куруунун үлгүсүн көрсөтүп, байыркы убактагы жөөттөр менен арабдардын ортосундагы мамилени түшүнүүгө жардам берет. Кандай болгон күндө да, Рут менен Бууздун сүйүү баяны окууга арзыйт.
Бул Ыйык Китепте Рут китебинде жазылган жана 2400 гана сөздөн турат. Бул адаттан тыш окуяны бул жерден окуй аласыз . Окуялар биздин заманга чейинки 1150-жылга туура келет, бул аны бардык жазылган сүйүү окуяларынын эң эскиси кылат. Ал бир нече көркөм тасмалардын негизин түзгөн.
Бууздун окуясына негизделген фильм
Руттун сүйүү баяны
Наами күйөөсү (экөө тең жүйүттөр) жана эки уулу менен кургакчылыктан качып, Ысрайылды таштап, бөтөн жерге – Маап талааларына (азыркы Иордания) отурукташкан. Уулдары жергиликтүү аялдарга үйлөнүшөт; Бирок көп өтпөй үй-бүлөдөгү эркектердин баары мезгилсиз каза болуп, Наами эки келини менен жалгыз калат. Наами өзүнүн туулган жери Ысрайылга кайтууну чечет, анын артынан келиндеринин бири Рут барат. Узак убакыттан кийин жесир калды Наами Бейт-Лехемге Моап талаасынан келген жаш жана коргоосуз мигрант Рут менен ( улуту боюнча араб) барат.
Рут менен Бууздун жолугушуусу
Киреше булагы болбогондуктан, Рут жергиликтүү дыйкандар оруп-жыюудан кийин калган эгинди чогултуу үчүн талаага чыгат. Мусанын (алейхи салам) шарият мыйзамы кедей-дыйкандар өздөрүнө нан сакташ үчүн, кедей-кембагалдар үчүн кам көрүп, жыйноочуларга саманга бир аз эгин калтырууну буйруган. Рут кокустан көрүнгөн бай жер ээси Бууздун талаасында калат . Ал анын чеп чаап-жыйноочулардан калган эгинди канчалык тырышчаактык менен издеп жаткандыгын байкап, саманга демейдегиден бир аз көбүрөөк эгин калтырууну буйруйт. Муну менен Бууз Аль- Маун сүрөсүндөгү жаман адамдын карама-каршы өзгөчөлүктөрүн көрсөтөт , ал эми Рут Духа сүрөсүндөгүдөй муктаждыктарын камсыздайт.
Рут менен Бууздун жолугушуусу көптөгөн көркөм чыгармаларда чагылдырылган
Жетиштүү эгин жыйнап алгандыктан, Рут Бууздун талааларына күнүгө келет. Бууз аны канатынын астына алып, Руттун жумушчулары таарынбашы үчүн кам көрөт. Рут менен Бууз бири-бирине кызыгышат, бирок жашы, социалдык абалы жана улутундагы айырмачылыктан улам эч ким биринчи кадамга барбайт. Андан кийин Наами жеңүүчү болуп, Рутту оруп-жыюу майрамынан кийин кечинде Бууздун жанына жаткырууга түрткү берет . Бууз муну сунуш катары кабыл алып, Рутту аялдыкка алууну чечет.
Куткаруучу – Тууган
Бирок, абал алардын ортосундагы сүйүүнүн жаркылдаганына караганда алда канча чаташкан. Наами Бууз менен тууган , Рут анын келини болгондуктан, Бууз менен Рут да никеден. Бууз аны «тууган-куткаруучу» катары аялдыкка алсын; Мусанын Мыйзамына ылайык, бул анын биринчи күйөөсүнүн ( Нааминин уулу ) «атына» үйлөнүп, ага кам көрөрүн билдирет. Бул Нааминин үй-бүлөсүнүн талааларын сатып алуу милдеттенмесин камтыйт , ошондой эле Бууз материалдык чыгымдарды тартат . Бирок бул үй-бүлө курууга эң чоң тоскоолдук эмес, анткени Нааминин талааларын сатып алууга биринчи укугу бар дагы бир жакын тууганы бар (жана, демек, Руфка турмушка чыгуу). Ошондуктан, чындыгында, Рут менен Бууздун баш кошуусу башка адам тарабынан чечилиши керек болчу. Шаар аксакалдарынын чогулушунда биринчи кезекте турган эркек өзүнүн мүлкүнө коркунуч туудургандыктан, никеге туруу укугунан баш тартты. Эми Бууздун Рутка үйлөнүшүнө эч нерсе тоскоол болгон жок. Наами ушунча жылдык кырсыктан кийин Акыры Аш-Шарх сүрөсүндө айтылгандай тынчтык тапты .
Бууздун мурасы
Дөөт падышанын чоң атасы болгон . Дөөткө анын үй-бүлөсүнөн « Машайак » келери айтылган . Кийинчерээк пайгамбарлыктар да аткарылып , аягында Ыйса Машайак (алейхи салам) Рут менен Бууздун биринчи жолугушуусу болгон Бетлехемде төрөлгөн . Алардын никеси жана династиясы дүйнөгө төрөлүшү заманбап хронологиянын жана Рождествону майрамдоонун негизи болгон тукумду ачып берди. Бул 3000 жыл мурун кичинекей айылда пайда болгон романтикалык мамиленин жаман натыйжасы эмес.
Сүйүүнүн андан да чоң өлчөмүн чагылдыруу
Бай жана күчтүү Бууздун чет өлкөлүк жакыр Рутка жасаган камкордугу жана урмат-сыйы азыркы #MeToo (мен дагы) доорунда кеңири жайылган мазактоо жана эксплуатациядан айырмаланып турат . Алар баштаган кандын тарыхый таасирин календардагы датаны караган сайын байкоого болот жана бул сүйүү баянын түбөлүктүү мурас менен камсыздайт. Эң негизгиси, Рут менен Бууздун окуясы бизге сунушталып жаткан андан да чоң сүйүүнүн өзөгүн түзөт.
Ыйык Китепте/аль- Китапта биз жөнүндө айтылган сөз Руттун окуясына окшош:
“Мен аны жерге Өзүм үчүн себем. Ло-Рухамды Рухам дейм, Ло-Амини Ами дейм, ал Мага: “Сен Менин Кудайымсың” – дейт».”
Ошуя 2:23
Байыркы Келишимдин пайгамбары Ошуя (б.з.ч. 750-ж.) Алланын/Кудайдын бизге сунуш кылган сүйүүсүн чагылдыруу үчүн өзүнүн бузулган никесинде жарашуунун аналогиясын колдонгон. Күтүлбөгөн жерден Бууздун сүйүүсүн тапкан чоочун Руфка окшоп, Теңир Өзүнүн сүйүүсү менен өзүнө татыксыз сезгендерди да кучагына алууга умтулат. Бул Инжилде /Жаңы Келишимде айтылат
Римдиктерге 9:25
Анын сүйүүсү кантип көрүнөт? Рут менен Бууздун тукумунан чыккан Ыйса Машайак биз үчүн Бууз Рут үчүн болгон канды куткаруучу . Ыйса айкаш жыгачка кадалып, өз каны менен Алланын алдында адамдын күнөөсүн куткарган, ошондуктан ал
“Бизди бардык мыйзамсыздыктан куткарып, тазалап, бизден Өзүнө таандык, жакшы иштерди кылууга тырышкан эл жаратуу үчүн, Машайак биз үчүн Өзүн берген.”
Титке 2:14
Бууз Руттун бошотулушу үчүн кун төлөгөн тууганы болгондой эле, Ыйса да биз үчүн өз өмүрүнүн баасын төлөгөн биздин куткаруучубуз .
Нике куруунун үлгүсү
Бууздун (жана кийинчерээк Ыйса Машайак) колуктусун кун үчүн төлөгөн жолу заманбап дүйнөдө бекем нике курууга үлгү боло алат. Ыйык Китепте никенин жаралышы жөнүндө мындай дейт:
“21 Кудайдан коркуу менен бири-бириңерге баш ийгиле. 22 Аялдар, күйөөңөргө Теңирге баш ийгендей баш ийгиле, 23 анткени дененин Куткаруучусу Машайак Жыйындын башчысы болгон сыяктуу эле, күйөө да аялдын башчысы. 24 Жыйын Машайакка баш ийгендей эле, аялдар да бардык нерседе күйөөлөрүнө баш ийишсин. 25 Күйөөлөр, аялыңарды Машайак Жыйынды сүйгөндөй сүйгүлө. Машайак Жыйын үчүн Өзүн берген. 26 Ал Жыйынды сөз менен, суу менен жууп тазалап, ыйыктоо үчүн; 27 тагы, кемчилиги же ушул сыяктуу бир нерсеси жок, ыйык жана кемчиликсиз кылып, Өзүнүн алдына даңктуу кылып коюу үчүн Өзүн берген. 28 Ошол сыяктуу эле күйөөлөр да аялдарын өздөрүнүн денесин сүйгөндөй сүйүшү керек. Аялын сүйгөн адам өзүн сүйөт. 29 Анткени эч ким эч качан өзүнүн денесин жек көрбөйт, тескерисинче, Машайак Жыйын үчүн кам көргөн сыяктуу, өз денесин азыктандырат, жылытат, 30 анткени биз Анын дене мүчөлөрүбүз. Анын этинен жана сөөгүнөн жаратылганбыз. 31 «Ошондуктан адам ата-энесин таштап, аялы менен биригет. Ошентип, экөө бир дене болот». 32 Бул сыр аябай терең, менин айтканым Машайакка жана Жыйынга тиешелүү. 33 Силерге тиешелүүсү болсо бул: күйөөсү аялын өзүн сүйгөндөй сүйсүн, аял болсо күйөөсүн урматтасын.”
Эфестиктерге 5:21-33
Бууз менен Руттун бири-бирине болгон сүйүү жана урмат-сыйдын негизинде баш кошкону, Ыйсанын чиркөөгө кантип кам көргөнү күйөөсүнүн аялына болгон курмандык сүйүүсүнүн үлгүсү, демек , ушул баалуулуктардын негизинде заманбап никени куруунун үлгүсү.
Биз үчүн үйлөнүү тойго чакыруу
Бардык жакшы сүйүү окуялары сыяктуу эле, Ыйык Китепте да үйлөнүү тою менен аяктайт. Бууздун куну анын Рут менен баш кошуусуна жол ачкан сыяктуу, Ыйса Машайак (алейхи салам) төлөгөн баа да биздин баш кошуубузга жол ачты. Бул үйлөнүү үлпөтү каймана эмес, чыныгы болуп саналат жана чакыруу алгандар «Машайактын колуктусу» деп аталат. Ыйык Китепте мындай дейт:
“Сүйүнөлү, кубаналы жана Аны даңктайлы, анткени Козунун никелешүү убагы келди, Анын колуктусу өзүн даярдады».”
Аян 19:7
Ыйсанын биз үчүн төлөгөн кунун кабыл алгандардын баары анын «колуктусу» болушат. Бул асмандагы биримдик ар бирибизге жеткиликтүү. Ыйык Китеп ар бирине чакыруу менен аяктайт:
“Рух менен колукту: «Кел!» – дешет. Муну уккан да: «Кел!» – десин. Суусаган келсин, каалоочу өмүр суусун бекер эле алсын.”
Аян 22:17
Рут менен Бууздун сүйүүсү бүгүнкү күнгө чейин актуалдуу бойдон калган мамиленин мисалы болуп саналат. Бул бизди сүйгөн Аллах менен асмандагы биримдик жөнүндө түшүнүк берет. Келин сыяктуу эле, анын сунушун кабыл алгандарыбызга үйлөнөт. Кадимки мааниде болгондой эле, нике сунушу кабыл алынганга чейин каралышы керек. Адам Пайгамбардын окуясында Аллахтын планы жөнүндө эң биринчи сөздөн баштаңыз, Ыбрайым пайгамбар бул планды кантип алдын ала көргөнүн, Муса /Муса пайгамбар Куткаруучу биздин куткарылуу үчүн кантип төлөй турганын жана анын келиши алдын ала кандайча алдын ала айтылганын билип алыңыз. бул чындыгында Аллахтын / Кудайдын ниети экенине шектенбесек болот.