« Кахф » сүрөсүндө (18-Сүрө – «Үңкүр») бейиш «салих амалдарды» кылгандардын жайы экендиги айтылат:
Чындыгында, ыйман келтирип, жакшы иштерди кылгандар үчүн Фирдаус бактары – конок үй болот. Кахф Сүрөсү, 18:107
«Жаасийа» сүрөсүндө (45- Сүрө – «Тизе бүгүп») жакшы иштерди кылгандар Эгенин ырайымына бөлөнөт деп айтылат.
Ал эми ыйман келтирип, жакшы иштерди жасагандарды Эгелери Өз ырайымына бөлөйт. Мына ошол анык ийгилик! Жаасийа Сүрөсү , 45:30
Жердеги сапарыңыздан кийин бейишке (бейишке) баргыңыз келеби? Бейишке кирүү үчүн эмне керек? Бир жолу Мусанын (алейхи салам) шарият мыйзамдарын жакшы билген жөөт адвокаты Ыйса Машайак (алейхи саламга) бейиш тууралуу суроо берген. Ыйса Машайак (алейхи салам) ага күтүүсүз жооп берет. Бул сүйлөшүү Инжилде ушинтип жазылган . Ыйса жөнүндөгү үлгү-насаат аңгемени түшүнүү үчүн, ошол күндөрү жүйүттөрдүн самариялыктарды жек көрүшкөнүн билүү керек. Самариялыктар да жүйүттөрдү жек көрүшчү. Самариялыктар менен жөөттөрдүн ортосундагы жек көрүүчүлүктү, мисалы, Ысрайыл менен Палестинанын же суннилер менен шииттердин азыркы мамилеси менен салыштырууга болот.
Түбөлүк өмүр жана жакынына боорукердик жөнүндөгү мисал
“25 Ыйсаны сынамакчы болгон бир мыйзам окутуучу ордунан туруп, Андан: «Устат, түбөлүк өмүргө ээ болуу үчүн эмне кылышым керек?» – деп сурады. 26 Ыйса ага: «“Тоорат” китебинде эмне деп жазылган? Андан кандай сөздөрдү окуп жүрөсүң?» – деди. 27 «Кудай-Теңириңди чын жүрөгүң менен, жан-дилиң менен, бүт күчүң менен, бүт акылың менен сүй, өзүңдү кандай сүйсөң, жакыныңды да ошондой сүй», – деп жооп берди ал. 28 Ыйса ага: «Сен туура жооп бердиң, ушундай кылгын, ошондо түбөлүк өмүргө ээ болосуң», – деди. 29 Бирок ал өзүн актамакчы болуп, Ыйсадан: «Менин жакыным ким?» – деп сурады. 30 Ошондо Ыйса ага муну айтып берди: «Бир адам Иерусалимден Жерихо шаарына бара жатып, каракчылардын колуна түшүп калат. Каракчылар анын кийимин сыйрып алып, сабап, араң жан кылып таштап кетишет. 31 Бир ыйык кызмат кылуучу ошол жол менен өтөт да, аны көрүп, четтеп өтүп кетет. 32 Бир леби да ошол жерден өтүп бара жатып, аны көрүп, четтеп өтүп кетет. 33 Самариялык бир киши да өтүп бара жатып, аны көрөт да, ага боору ачып, 34 жанына келип, анын жарааттарына май менен шарап сыйпап таңат. Анан аны өзүнүн эшегине мингизип, мейманканага алып келип, ал үчүн кам көрөт. 35 Эртеси күнү жолго чыгарында, эки динарий алып чыгып, мейманкананын ээсине берип: “Бул кишини кара. Эгерде ашыкча каражат жумшасаң, кайтып келгенимде төлөп берем”, – дейт. 36 Ушул үчөөнүн кимиси каракчылардын колуна түшкөн адамдын жакыны болот деп ойлойсуң?» – деп сурады. 37 Мыйзам окутуучу Ыйсага: «Ага кайрымдуулук кылганы», – деди. Ошондо Ыйса ага: «Бар, сен да ушундай кыл», – деди.
Лука. 10:25-37
Мыйзам окутуучусу Ыйсага: « Кудай-Теңирди сүй » жана « Жакыныңды өзүңдү сүйгөндөй сүй» деп жооп бергенде, булар шарияттагы цитаталар болгон – Мусанын мыйзамы . Ыйсанын айтымында, бул туура жооп болгон, бирок адвокат дароо эле: “Ал эми менин кошунам ким?” Ыйса (алейхи салам) жооп берүүнүн ордуна ушул мисалды айтты.
Жарадарларга биринчилерден болуп дин адамдары (дин кызматчы жана лебилер) жардам бериши керек болчу, бирок алар жанынан өтүп кетип, жардамсыз калтырып кетишкен. Динчилдигине карабай, алардын жүрөгүндө кошунасына жакшылык болгон эмес. Бирок бул жерде биз эң аз ырайым күткөн адам, эврейлердин кас душманы, байкуштарга жардамга келет.
Ыйса Машайак (алейхи салам) да бизге буйруйт “Барып, ошондой кыл”. Мен сизди билбейм, бирок бул мисалды биринчи окуганда, мен бир нерсени туура эмес түшүнүп алгандай сезилип, шашылыш унутуп калдым.
Бирок дүйнөдөгү адамдардын көбү бул осуятты аткарбагандыктан, айланабызда канчалаган кырсыктар, кан төгүүлөр, трагедиялар жана адам өлтүрүүлөр болуп жатканын карап көрөлү. Эгер ушул самариялыктардай жашасак, шаарларыбызда жана өлкөлөрүбүздө тынчтык өкүм сүрүп, зордук-зомбулук азыраак болмок. Андан тышкары, биз бейишти табаарыбызга ишенебиз. Ыйса Машайак (алейхи салам) менен сүйлөшкөн адвокат сыяктуу диний жашоодо жашаса да, бейишке бараарына ишенген адамдар өтө аз.
Түбөлүк өмүргө ээ экениңе кепилдик барбы?
Кошуналарыңыз үчүн жакшы самариялык болуп калышыңыз мүмкүнбү? Муну кандай жасаш керек? Чынын айтсам, кошуналарыңыз үчүн жакшы самариялык болуу өтө кыйын экенин моюнга алышыңыз керек.
Бул түшүнүү бизге үмүт нурун берет, анткени биз адил жашоого жөндөмсүз болгонубузду көргөндө, биз Кудайдын Падышачылыгы Кудайга таандык деп айткан Ыйса Машайак ( алейхи салам) айткандай, «рух жагынан жакыр болуп» калабыз. Руху жакыр.
Бул мисал жөнүндө унутпаңыз же аны түшүнүксүз нерсе катары четке кагыңыз. Тескерисинче, биз өзүбүзгө жакшы самариялыктын доктринасынын призмасы аркылуу чынчылдык менен карашыбыз керек жана мындай адилдик биздин күчүбүздөн алыс экенин моюнга алышыбыз керек. Ошондо биз Аллахтан жардам сурай алабыз. Ыйса Машайак (алейхи салам) Тоодогу насаатында:
“7 Сурагыла, ошондо силерге берилет. Издегиле, ошондо табасыңар. Тыкылдаткыла, ошондо силерге эшик ачылат. 8 Анткени сураган адам алат, издеген адам табат жана тыкылдаткан адамга эшик ачылат. 9 Араңарда нан сураган уулуна таш берген адам барбы? 10 Же балык сураган уулуна жылан берген адам барбы? 11 Силер жаман болуп туруп, балдарыңарга жакшы нерселерди бергенди билсеңер, анда Асмандагы Атаңар Өзүнөн сурагандарга жакшы нерсени берери анык.”
Матай 7:7-11
Бизге Машайактын уруксааты берилген жана Аллахтан жардам сурашыбыз керек, бизге жардам убада кылынган. Аллахка минтип дуба кылсаңыз болот:
«Асмандагы Ата, Сен бизге туура жолду үйрөтүш үчүн пайгамбарларды жибердиң. Ыйса Машайак (алейхи салам) мени душманым деп атап, аларга жакшылык кылгандарды да сүйүшүм керектигин үйрөткөн. Ансыз адам түбөлүк жашоого кире албайт. Бирок бул нерсеге менин күчүм жетпегенин билем. Мен бул жолду басып, түбөлүк өмүргө ээ болушум үчүн, өзгөрүүгө жардам бер. Мага, күнөөкөгө ырайым кыл».
Оо, Кудай, мен Сенден Машайактын сөзү жана окуусу боюнча суранам.
(Конкреттүү сөздөр анчалык деле маанилүү эмес, эң негизгиси муктаждыкты билдирүү жана ырайым суроо.)
Инжилде Ыйса Машайак (алейхи салам) самариялык аялга жолугуп калган окуя бар. Жүйүт элинин бул касташкан душманына пайгамбар кандай жооп кайтарган? Натыйжада бул самариялык аял эмне болгон жана кошуналарыбызга да ушундай боорукердик менен мамиле кылуу үчүн Ыйсадан эмнени үйрөнө алабыз? Муну кийинки макалада карап көрөлү .