« Алак » сүрөсүндө (96- «Уйуган») Алла Таала бизге мурда биз билбеген жаңы нерселерди ачып берет деп айтылат.
Ал (инсанга) калем менен жазууну үйрөткөн. (Ал) инсанга анын билбеген нерселерин үйрөткөн. (Алак
Сүрөсү, 96:4-5
«Рум » сүрөсүндө (30-Сүрө – «Римдиктер») Алла Тааланын биз менен пайгамбарлардын оозу аркылуу сүйлөшү, ошондо чыныгы ибадат аркылуу каталарыбызды билебиз деп түшүндүрүлөт.
Же Аллахка шерик келтирүүнү аларга айтып бере турган далил түшүрдүкпү?!
Рум Сүрөсү, 30:35
Пайгамбарлар Кудай берген бийлик менен сүйлөшкөн, алар бизге ойдо, сөздө жана иш жүзүндө биздин туура эмес түшүнүктөрүбүздү жана жаңылыштарыбызды ачып беришкен. Ыйса Машайак (алейхи салам) чыныгы устат болгон жана ошондой эле биздин жүрөгүбүздөгү ойлорубузду ашкерелеген жана ойлорубуздагы ар кандай каталарды четке кагуу үчүн бийлик менен сүйлөгөн. Төмөнкүлөргө көңүл буралы. Ыйса бизге күчтүн белгиси – айыктыруу кереметтери менен келди.
Шайтандын (Иблистин) азгырыгына туруштук берип, Ыйса пайгамбарчылык кызматтын жолуна түшкөн. Инжилде анын эң узун окуусу Тоодогу насаат деп аталат. Тоодогу насааттын толук тексти бул жерден окуса болот. Төмөндө бул кутбанын негизги пункттары, андан кийин Ыйса Машайактын сөздөрү менен Муса пайгамбардын Тоораттагы алдын ала айткандарынын ортосундагы байланыш жөнүндө сөз кылабыз .
Ыйса Машайак (алейхи салам) минтип үйрөткөн:
“21 Байыркы мезгилде жашагандарга: “Киши өлтүрбө. Ким киши өлтүрсө, ал жазага тартылат”, – деп айтылганын уккансыңар.
22 Мен болсо силерге мындай деп айтамын: бир тууганына жөнү жок ачууланган ар бир адам жоопко тартылат. Бир тууганын “келесоо” деген адам синедрион алдында жоопко тартылат, “акылсыз” деген адам болсо оттуу көлгө түшөт.
23 Ошондуктан сен курмандык чалынуучу жайга курмандыгыңды алып келгениңде, бир тууганыңдын сага каршы бир нерсеси бар экени ошол жерден эсиңе түшсө,
24 анда курмандыгыңды курмандык чалынуучу жайдын алдына таштагын да, барып, адегенде бир тууганың менен элдеш. Ошондон кийин гана курмандыгыңды алып кел.
25 Жолдо бара жатканыңда эле, каршылашың менен элдешип алганга шаш. Болбосо каршылашың сени сотко берет, сот болсо сакчыга тапшырат, ошентип, сени түрмөгө отургузуп коюшат.
26 Сага чындыкты айтып коёюн, акыркы кодрантыңды бермейинче, ал жерден чыкпайсың.
Ойноштук жөнүндө
27 Байыркы мезгилде жашагандарга: “Ойноштук кылба”, – деп айтылганын уккансыңар.
28 Мен болсо силерге мындай деп айтамын: аял кишиге кумарлануу менен караган адам өз жүрөгүндө ойноштук кылган болот.
29 Эгерде оң көзүң сени күнөөгө түртсө, аны оюп алып, ыргытып жибер. Он эки мүчөң бүт бойдон оттуу көлгө түшкөндөн көрө, мүчөлөрүңдүн биринен гана ажыраганың жакшы.
30 Эгерде оң колуң сени күнөөгө түртсө, аны кесе чаап, ыргытып жибер. Он эки мүчөң бүт бойдон оттуу көлгө түшкөндөн көрө, мүчөлөрүңдүн биринен гана ажыраганың жакшы.
Ажырашуу жөнүндө
31 Дагы мындай деп айтылган: “Ким аялын кетире турган болсо, ага талак кат жазып берсин”. 32 Мен болсо силерге мындай деп айтамын: ойноштук кылуу себеби менен эмес, башка бир себеп менен аялын кетирген адам аялынын ойноштук кылуусуна себепкер болот; күйөөсү кетирип жиберген аялды алган адам да ойноштук кылган болот.
Ант берүү жөнүндө
33 Байыркы мезгилде жашагандарга: “Антты бузба. Теңирдин алдында берген антыңды аткар”, – деп айтылганын да уккансыңар. 34 Мен болсо силерге мындай деп айтамын: эч качан ант бербе; асманды оозанып ант бербе, анткени ал – Кудайдын тактысы.
35 Жерди оозанып да ант бербе, анткени ал – Анын бут коёр жери. Иерусалимди оозанып да ант бербе, анткени ал – улуу Падышанын шаары.
36 Башыңды оозанып да ант бербе, анткени бир да тал чачыңды ак же кара кыла албайсың.
37 “Ооба” деп айтуу керек болсо, “ооба” дегиле; “жок” деп айтуу керек болсо, “жок” дегиле. Ал эми булардан башкасы амалкөйдөн.
Өч алуу жөнүндө
38 Силер: “Көзгө көз, тишке тиш”, – деп айтылганын уккансыңар.
39 Мен болсо силерге мындай деп айтамын: жамандык кылган адам менен каршылашпа; оң жаагыңа чапкан адамга сол жаагыңды тосуп бер.
40 Сени менен соттошуп, көйнөгүңдү алгысы келген адамга сырт кийимиңди да бер.
41 Сени өзү менен бирге бир чакырым жол жүрүүгө мажбурлаган адам менен эки чакырым жол жүр.
42 Сураганга бер, карыз сураган адамга тескери караба.
Душмандарды сүйүү жөнүндө
43 “Жакыныңды сүй, душманыңды жек көр”, – деп айтылганын уккансыңар.
44 Ал эми Мен силерге мындай демекчимин: душманыңарды сүйгүлө, силерди каргагандарга батаңарды бергиле. Силерди жек көргөндөргө жакшылык кылгыла. Силерди таарынткандар үчүн жана куугунтуктагандар үчүн сыйынгыла.
45 Ошондо силер асмандагы Атаңардын уулдары болосуңар. Анткени Ал Өз күнүн жаманга да, жакшыга да тийгизип, жамгырын адилеттүүгө да, адилетсизге да жаадырат.
46 Силерди жакшы көргөндөрдү гана жакшы көрсөңөр, силерге кайдагы сыйлык? Салык жыйноочулар деле ошентишет эмеспи.
47 Эгерде бир туугандарыңар менен гана саламдашсаңар, анда эмне өзгөчөлүгүңөр бар? Бутпарастар деле ошентишет эмеспи.
48 Ошондуктан асмандагы Атаңар кандай жеткилең болсо, силер да ошондой жеткилең болгула.”
Матай 5:21-48
Машайак жана Тоодогу насаат
Ыйса Машайак (алейхи салам) окууларынын көбүн мындайча баштаган: “Силер байыркылардын айткандарын уктуңар беле…”, “Бирок мен силерге айтам…”. Алгач Тооратты келтирет, андан соң түпкү буйруктун маанисин кеңейтип, жүрөктүн, ойдун жана сөздүн мотивине маани бурат. Ыйса Машайак Муса (алейхи салам) пайгамбар аркылуу берилген осуяттардын так текстин алып, аларды аткарууну ого бетер кыйындаткан!
Тоораттын осуяттарын чечмелөөнүн адаттан тыш ыкмасына да көңүл буруңуз. Ал өз атынан сүйлөйт! Өз күчү менен. «Бирок мен силерге айтам…» жана осуяттын терең маанисин андан ары түшүндүрөт. Бул анын окутуусунун өзгөчөлүгү болуп саналат. Инжил кутбадан кийин мындай дейт
…эл Анын окутуусуна таң калды. Анткени Ал мыйзам окутуучулардай эмес, бийлиги бар адамдай окутту.”
Матай 7:28-29
Чындыгында, Ыйса Машайак (алейхи салам) улуу күч-кубатка ээ болгон адам катары үйрөткөн. Пайгамбарлардын көбү жөн гана Алланын сөздөрүн жеткиришкен. Ыйса башкача үйрөткөн. Анын мындай кылууга укугу бар беле? Машайак, биздин эсибизде болгондой, келе жаткан кулдун ысымы Забурда аталып, ага улуу бийлик берилет. « Машайак» наамы биринчи жолу угулган Забурдун экинчи забурунда Алла Таала Машайакка мындайча кайрылган:
Менден сура, ошондо Мен Сага элдерди мураска берем, бүт жерди энчиңе берем.”
Забур 2:8
Машайак жердин учу-кыйырына чейин элдерге улуу бийлик берилген. Ошентип, Машайак Ыйса сүйлөп жатканда сүйлөөгө толук укуктуу болчу.
Пайгамбар жана тоодогу насаат
Бул жерде айтылгандай, Тооратта Муса (алейхи салам) башкалардан башкача таалим-тарбия бере турган улуу пайгамбардын келээрин айткан. Бул жерде Мусанын айтканы бар:
“Мен (Аллах) алардын бир туугандарынын ичинен сендей пайгамбар чыгарам. Анын оозуна Өзүмдүн сөздөрүмдү салам, ошондо ал Мен буйрук кылгандардын баарын аларга айтып берет. Менин атымдан сүйлөгөн ошол пайгамбар айткан Менин сөздөрүмдү укпаган адамды Мен жазалайм.”
Мыйз. 18:18-19
Ыйса адаттан тыш түрдө, бийлик менен окутту, ошону менен Мусанын жогорудан бийлик бериле турган өзгөчө пайгамбар жөнүндөгү пайгамбарчылыгына ылайык, Машайактын кайталангыс күчтөрүн ишке ашырды. Ыйса бир эле убакта Машайак жана пайгамбар болгон.
Тоодогу насаат жана биз
Эгер сиз өзүңүздү кандай алып жүрүү керектигин түшүнүү үчүн Тоодогу насаатты окуган болсоңуз, анда сиз түшүнбөй жаткандырсыз. Жүрөккө жана терең ниеттерге байланыштуу осуяттарды кантип аткарса болот? Эмне үчүн Ыйса бул насаатты айткан? Жоопту Ыйсанын акыркы сөзүнөн табабыз.
Ошондуктан асмандагы Атаңар кандай жеткилең болсо, силер да ошондой жеткилең болгула.”
Матай 5:48
Бул сунуш эмес, осуят экенин эске алыңыз. Ал бизден кемчиликсиздикти талап кылат! Эмненин негизинде Кудайдын өзү кемчиликсиз экенине жана бейиште аны менен бирге болууну кааласак, анда биз да кемчиликсиз болушубуз керекпи? Жакшы иштерибиз жаман иштерибизден көп болсо, ошол жетиштүү деп ойлойбуз. А эгер ошондой болсо, эгер Аллах чындап эле бизди бейишке киргизген болсо, анда биз бул жерди жок кылгандай, аны да күнөөлөрүбүз менен жок кылмакпыз. Кумар, ач көздүк, ачуулануу жана башка күнөөлөр биздин жашообузду талкалайт. Кумар, ач көздүк жана ачуулануу менен бейишке барсак, асман бат эле жердин көрүнүшүнө айланат – бардык кырсыктары менен.
Чынында эле, Ыйсанын окууларынын көбү сырткы каада-салттарга эмес, жүрөктүн ниетине негизделген. Бул жерде Ыйса ички каалоолор жөнүндө айткан дагы бир үзүндү:
“Анан Ыйса сөзүн улап: «Адамды ичинен чыккан нерсе арам кылат. Анткени ичтен, адамдын жүрөгүнөн: жаман ойлор, ойноштук кылуу, бузуктук кылуу, киши өлтүрүү, уурдоо, кошомат кылуу, ачуулануу, куулук, дүнүйөкордук, көрө албастык, Кудайга акарат келтирүү, текебердик, акылсыздык чыгат. Мына ушул жамандыктын баары адамдын ичинен чыгып, аны арам кылат», – деди.”
Марк 7:20-23
Жүрөктүн тазалыгы абдан маанилүү – ал жеткилеңдиктин асмандагы стандартын чагылдырат. Аллах өзүнүн кемчиликсиз бейишине кемчиликсиздерди гана киргизет. Теориялык жактан алганда, албетте, мунун баары сонун угулат, бирок дароо көйгөй пайда болот. Эгерде биз жеткилеңдиктен алыс болсок, кантип бейишке жете алабыз? Биз жеткилең эмеспиз деген ойдун өзү көңүл чөгөт.
Бирок Аллах кемчиликсиздикти талап кылат! Биз «жетиштүү жакшы» боло алабыз деген үмүтүбүздү жоготкондо, өзүбүздүн жетишкендиктерибизге таянбай, «рух жактан жарды» болуп калабыз. Ыйса Машайактын өзүнүн атактуу кутбасынын башында мындай деген:
«Руху жакырлар бактылуу, анткени Асман Падышачылыгы алардыкы.”
Матай 5:3
Акылмандыктын башталышы бул окууну бизге тиешеси жоктой четке кагуу эмес. Бул сен жана мен жөнүндө! Аллахтын ченеми – кемчиликсиздик. Бул стандартты түшүнүп, ага эч кандай жол менен жете албасыбызды түшүнүп, Түз Жолго түшөбүз. Өзүнүн алсыздыгын таануу – Туура Жолдун кире бериши. Анткени, азыр биз жардамды кабыл алууга даярбыз — биз өзүбүздүн эмгегибизге болгон умуттөн баш тарттык.